Bayanan sun bayyana cewa; “Jimillar makarantu 228 suka ci gajiyar shirin, inda kimanin dalibai 829,423 suka nema. Ya zuwa yanzu kuma, dalibai 510,378 ne suka samu wannan tallafi na bayar da rance.

“Zuwa 10 ga watan Satumba, an biya kimanin Naira 53,801,717,293.00 a matsayin kudaden makaranta na daliban, yayin kuma da aka biya Naira 45,751,360,000.

00 a matsayin alawus-alawus na daliban. Idan aka tattara kudaden baki-daya, jimillarsu ta kama Naira 99,553,077,293.00,” a cewar rahoton.

Duk da nasarar da aka samu a fadin kasar, shirin ya fuskanci kalubale wajen ganin an yi adalci a rabon a dukkanin shiyoyin fadin kasar guda shida da ake da su.

Alkaluman da LEADERSHIP ta tattara a watan Mayun 2025, sun nuna dimbin gibin da ke tsakanin Arewa da sauran yankunan fadin wannan kasa.

Arewa Maso Yamma, ta samu mafi yawan masu neman karatu da dalibai 157,831, sai kuma Arewa Maso Gabas da 127,058, haka nan kuma Kudu Maso Yamma da 92,850.

Akasin haka, dalibai 27,098 ne kadai daga Kudu Maso Gabas da kuma 37,180 daga Kudu Maso Kudu, yayin da Arewa ta Tsakiya ke da 74,120 da suka nema.

Yayin da aka yi kokarin jin karin bayani a kan rashin daidaiton da aka samu a fadin sassan kasar, Madam Oseyemi Oluwatuyi, Daraktar Sadarwa a Hukumar Bayar da Lamunin Karatu ta Nijeriya (NELFund), har yanzu ta ki cewa uffan, inda kadai ta ce; “A yi hakuri, ba za mu iya ba da irin wadannan bayanan ba, domin suna da matukar muhimmanci.”

Babu shakka, wadannan alkaluma; sun haifar da cece-kuce da kuma mabanbantan ra’ayoyi a tsakanin masu ruwa tsaki a harkar ilimi da kuma shugabannin yankuna.

Da yake zantawa da daya daga cikin wakilanmu, Mista Isaac Oche, masanin kididdiga da ke Abuja ya ce; karancin neman tallafin daga Jihohin Kudu Maso Gabas kamar yadda Hukumar Asusun Bayar da Lamunin Karatu ta Nijeriya (NELFund) ta rawaito a baya, na iya kasancewa ne sakamakon fargabar da daliban ke yin a gudun kada basussuka su yi musu yawa.

“Yawan adadin yana nuna cewa, dalibai daga Kudu bas u cika cin gajiyar wannan shiri ba, duk da cewa; na san Hukumar NELFUND, ta yi matukar taka-tsan-tsan a yankin, sannan kuma na yi imanin cewa; an samu ci gaba idan aka la’akari da halin da aka samu a halin yanzu,” in ji shi.

“Haka kuma, tana iya yiwuwa saboda rashin yarda da tsare-tsaren gwamnati ko kuma rashin sanin ya kamata tun daga tushe. Don haka, akwai bukatar wayar da kan jama’a na wannan yanki, sannan kuma ina yaba wa hukumar; bisa matukar kokarin da suka yi, amma har yanzu akwai bukatar a kara kaimi, domin kawar da shakku tare da aiwatar da gaskiya.”

A nasu bangaren, daliban sun yaba da shirin a matsayin daya daga cikin manufofin gwamnati mai ci a halin yanzu, amma kuma sun koka da yadda ta takaita alawus-alawus na wata-wata a lokacin hutu.

Cletus Tse, wanda dalibi ne na shekarar karshe, a Jami’ar Joseph Sarwuan Tarka da ke Makurdi, ya bayyana yadda tsarin ya kyautata tare da taimaka wa harkar iliminsa.

“Da ba dan wannan rance da aka ba mu ba, da tuni na ajiye wannan karatu tun a shekarata ta biyu, amma wannan taimako na kudi; ya taimaka min wajen mayar da hankali kan wannan karatu nawa, ba tare da fargabar yadda za a iya nemo kudin d azan biya kudin makaranta ba.”

Amma duk da haka, Tse, ya nuna damuwarsa dangane da yadda ake gudanar da tsarin rabon kudaden.

“ Ya kamata gwamnati ta yi kokarin ganin ta gaggauta biyan alawus-alawus din, saboda da dama daga cikinmu na fuskantar tsaiko wajen biyanmu, wani lokacin har sai zangon karatu ya kusa karewa, wanda hakan ya saba wa tsarin shirin,” in ji shi.

Tse ya kuma yi kira da a kara karfafa manufofin samar da ayyukan yi, domin tabbatar da ganin cewa; wadanda suka ci wannan bashi, sun samu damar biya a kan lokaci.

“Abu ne mai kyau ganin cewa, bashin yana taimaka mana wajen ci gaba da karatu, amma kuma biyan bashin zai iya tabbata ne kadai, idan da zarar mun kammala karatunmu; ya kasance aiki yana nan yana tsumayinmu.

Ya kara da cewa, “Dole ne gwamati ta daidaita wannan shirin da samar da ayyukan yi, don gukun kada kuma ya zama wani nauyi ko wani abu daban.

 

Rashin Aikin Yi Ne Babban Dalilin Da Ke Sare Wa Dalibai Gwiwa – Prof Obiaraeri

A nasa bangaren, tsohon dan takarar Sanata, kuma Farfesa a fannin shari’a, Farfesa Nnamdi Obiaraeri, ya dora laifin a kan rashin amfani da kafafen yada labarai wajen sanar da daliban da kuma matsalar rashin aiki ga wadanda suka kammala karatunsu.

Tsohon shugaban tsangayar shari’a na jami’ar Jihar Imo ya bayyana cewa, “Dalilan da suka hana da dama daga cikin dalibai neman wannan tallafi sun hada da rashin bin hanyoyin da suka dace wajen sanar da jama’a daga hukumar ta NELFUND. Wasu kalilan daga cikin makarantu ne suka tsaya tsayin daka wajen fadakar da dalibansu dangane da bayar da wannan rance tare kuma da nusasshe irin fa’idar da ke tattare da shi, musamman ga wadanda suke da karamin karfi ko rashin galihu.

 

Ba Mu Da Masaniya A Kan Bayar Da Wannan Lamuni- Wasu Iyaye Daga Abiya

Wani abin mamaki shi ne, wasu masu fada a ji a matakai daban-daban a Jihar Abiya, ba su san da batun bayar da lamunin ba.

Har ila yau, sun dora laifin a kan wani bangare na hukuma kan rashin wayar da kan jama’a game da wannan lamari da kuma su kansu daliban, ya kamata a ce sun san da wannan shiri; fiye ma da iyayen nasu ko kuma masu kula da su.

Wani fitaccen mamba a kungiyar al’adun kabilar Ibo, Libinus Nzedike, shi ma ya ce; rashin sanin ya kamata ne ko kuma kwarin gwiwa ya jawo haka.

Ya kara da cewa, “Tazarar da ke tsakanin Kudu Maso Gabas da Arewa Maso Yamma da kuma Kudu Maso Yamma, abu ne day a kamata a tsaya a duba yadda ya kamata, domin gano musabbabin faruwar hakan,” in ji shi.

Wani babban sakatare a daya daga cikin ma’aikatun, kuma fira-ministan gargajiya na al’ummar yankinsa, wanda ya nemi a sakaya sunansa, ya nuna rashin gamsuwa da yanayin matakin da yankin nasa ya dauka na rashin shiga shirin yadda ya kamata, su ma a dama da su.

Ya yi watsi da duk wani abin da aka ce, wanda ka iya haifar da wannan rashin shiga tsarin yadda ya kamata, domin ganin su ma an dama da su, yana mai cewa; hakan na iya faruwa sakamakon fargaba da juyayin tsawon lokacin da za a dauka na biya.

Wata shugabar mata a jam’iyyar APC (women leader), Nkechi Kanu, wadda ta yaba wa Shugaban Kasa Bola Ahmed Tinubu, bisa kokarin bullo da wannan shiri na bayar da lamuni, ta ce; daliban na cutar da kansu kwarai da gasket a hanyar kin shiga a dama da su yadda ya kamata.

Har ila yau, a karshe ta yi kira ga hukumomin gwamnati da shugabannin siyasa, al’umma, addini da kuma na gargajiya; das u hada kai wajen wayar da kan jama’a game da wannan asusu ko lamuni na gwamnatin tarayya a kowane lungu da sako na fadin wannan kasa.

Daga kanmu, magana ta ƙare. Kuna iya samun rahotanni da ɗumi-ɗuminsu da gamsassun ruwayoyin labarai daban da na saura kai-tsaye cikin wayoyinku. Shiga zaurenmu na WhatsApp don sanin halin da ake ciki a duniya ko yaushe

Shiga zaurenmu na WhatsApp

উৎস: Leadership News Hausa

কীওয়ার্ড: Arewa yadda ya kamata

এছাড়াও পড়ুন:

Gwamnatin Gombe ta bai wa alƙalai da Khadi-Khadi kyautar sabbin motoci 16

Gwamnatin Jihar Gombe ta raba sabbin motoci ƙirar SUV guda 16 ga Alƙalai na Babbar Kotu da Khadi-Khadi na Kotun Shari’a domin taimaka musu wajen gudanar da aikinsu yadda ya kamata a fadin jihar.

Motocin sun haɗa da motoci biyu ƙirar Toyota SUV samfurin 2025 da aka bai wa babban alƙal8 da Grand Khadi.

Na kusa komawa APC – Gwamnan Taraba Tsohon Minista Kabiru Turaki ya zama sabon shugaban PDP na ƙasa

Motocin guda 14 ƙirar GAC SUV samfurin 2025 da aka raba wa sauran alƙalai da khadi-khadi.

Da yake miƙa motocin, Mataimakin Gwamna Mannasah Daniel Jatau, ya ce gwamnatin Gwamna Muhammadu Inuwa Yahaya na ƙoƙari wajen samar da kayan aiki na zamani domin inganta ayyukan gwamnati, musamman a ɓangaren shari’a.

Ya ce gwamnati na magance matsalolin da ta gada, ciki har da biyan fansho da biyan albashi a kan lokaci.

Ya kuma yi kira ga waɗanda aka bai wa motocin da su yi amfani da su wajen gudanar da ayyukansu.

A nasa jawabin, Kwamishinan Kuɗi, Muhammad Gambo Magaji, ya bayyana cewa an kashe sama da Naira biliyan biyu wajen sayen motocin.

Ya ce tsawon sama da shekaru 10 ɓangaren shari’a bai samu sabbin motocin aiki ba.

Kwamishinan Shari’a, Barista Zubair Muhammad Umar, ya ce rabon motocin wani ɓangare ne na cika alƙawarin gwamnati na inganta ɓangaren shari’a.

Ya tunatar da cewa aikin gina sabon ginin Babbar Kotu na kimanin Naira biliyan 16 na ci gaba da gudana.

A jawabinsa na godiya, Babban Magatakardar Babbar Kotu, Barista Bello Shariff, ya yaba wa gwamnatin jihar bisa goyon bayan da ta ke bai wa bangaren shari’a.

Ya bayyana cewa za su yi amfani da motocin ta hanya mai kyau domin inganta ayyukansu.

সম্পর্কিত নিবন্ধ

  • Farashin Kayan Abinci Na Cigaba Da Sauka A Jihohin Arewa Maso Gabas
  • Rashin Tsaro: Atiku Ya Yi Allah-wadai Da Harin Makarantar ‘Yan Mata Ta Kebbi
  • ’Yan ta’adda sun yi garkuwa da dalibai 25 a Kebbi
  • NELFUND ya raba wa ɗalibai tallafin karatu na Naira Biliyan 116 
  • Fasinjojin Da Kasar Sin Ta Yi Jigilarsu Ta Jirgin Kasa Daga Janairu Zuwa Oktoba Sun Kai Biliyan 3.95
  • Sin Ta Gargadi Philippines A Kan Ci Gaba Da Tayar Da Zaune Tsaye A Tekun Kudancinta
  • Gwamnatin Gombe ta bai wa alƙalai da Khadi-Khadi kyautar sabbin motoci 16
  • Yadda Za A Magance Yawan Faɗace-faɗace A Wasannin Gasar Firimiyar Nijeriya
  • NNPP Tana Da Ƙwarin Gwiwar Riƙe Kano Da Lashe Jihohin Arewa A Zaɓen 2027 – Ajuji
  • Mahara sun kashe matan aure sun ƙona gidansu a Kano