Masana sun ƙalubalanci sojoji kan maharan ƙasashen waje
Published: 9th, May 2025 GMT
Masana harkokin masana tsaro sun nuna rashin amincewarsu da iƙirarin sojojin Najeriya cewa baƙi daga ƙasashen waje ne ke kai yawancin hare-haren da ake kaiwa al’ummomin ƙasar, musamman a jihohin Filato da Benue.
Wannan ƙalubalen ya fito ne bayan wata sanarwa da Hedikwatar Tsaro ta yi a ranar Alhamis, cewa yawancin hare-haren da ake kai wa manoma da kashe-kashe a sassan kasar, makiyaya ne ’yan kasashen waje suka fi aikatawa.
Daraktan Ayyukan Yada Labarai na Tsaro, Manjo-Janar Markus Kangye, ya bayyana haka ne lokacin da yake amsa tambayoyin manema labarai game da hare-haren a kan manoman.
Wani kwararre a kan sha’anin tsaro, Jackson Lekan, ya ce bayanan Manjo-Janar Kanye ya nuna laifi da kuma gazawar hukumomin da ke da alhakin tsaron iyakokin Najeriya da masu tara bayanan sirri.
Yadda matsalar wutar lantarki ke ajalin rayuka a manyan asibitoci NAJERIYA A YAU: Abin ya sa aka kasa kawo ƙarshen Tamowa a Arewa Maso Gabas An gurfanar da mutum 10 kan yi wa nakasasshiya fyaɗe a Kadunan kashe mutane da yawa tare da raba wasu dubbai da gidajensu a jihohin Filato da Benue a sakamakon hare-hare da makiyaya ɗauke da makamai suka kai a kwanakin baya.
Manjo-Janar Kangye ya ce duk da cewa ana magana da Hausa a sassa daban-daban na Afirka, amma abu mai sauƙi ne a gane waɗanda ba ’yan Najeriya ba ne. Ya ce, “idan aka ji su suna magana, za a iya gane ’yan ƙasa ne ko baƙi.”
Ya bayyana cewa sun kama wasu daga cikin ’yan ta’addan, kuma yadda suke magana da kamanninsu da ma gashin kansu, yana nuna cewa ba ’yan Najeriya ba ne.
Y amince cewa yawancin masu aikata ta’addanci a Najeriya baƙi ne, duk da cewa akwai ’yan ƙasar a cikinsu. Ya ƙara da cewa yawancin tashin hankalin da ake ji a wasu sassan ƙasar nan, galibi waɗanda suka shigo ƙasar ta bayan fage ne ke aikata su.
Ya yi kira ga hadin gwiwa tsakanin hukumomin tsaro don tabbatar da an yi ɗauki bayanan duk wanda ya shigo Najeriya.
Masana sun ɗiga ayar tambayaSai dai, wasu masana tsaro sun nuna shakku game da wannan iƙirarin.
Dakta Kabiru Adamu, Shugaban Kamfanin Beacon Consult, ya amince cewa sojojin Najeriya suna fuskantar matsin lamba sosai saboda ƙaruwar hare-hare da kuma yadda ake bibiyar su daga kafafen yada labarai da manyan jami’an gwamnati.
Ya ce wannan matsin lamba zai iya shafar ƙarfin guiwar sojoji da kuma yadda suke gudanar da ayyukansu, wanda zai iya kai su ga bayar da irin wannan sanarwa don nuna cewa suna samun ci gaba tare da ɗora alhakin ga wasu.
Ya yi nuni da yarjejeniyar ECOWAS kan zirga-zirgar dabbobi da makiyaya, yana mai cewa duk da manufarta ta sauƙaƙa zirga-zirga, ana ganin ta a matsayin hanyar da ’yan bindiga za su iya shigowa kasar ba tare da an san su ba.
Kabiru Adamu ya yi kira da a sake duba yadda ake aiwatar da wannan yarjejeniya tare da samar da hanyoyin da za a iya bibiyar masu shigowa ƙasar.
Ya kuma jaddada matsalar iyakar Najeriya da ba ta da tsaro, yana mai kira da a inganta haɗin gwiwa da ƙasashe makwabta tare da saka hannun jari a yankunan kan iyaka.
Wani tsohon kwamandan sojin sama, Dakta Musa Salmanu, ya ce zai ɗauki maganar kakakin hedikwatar tsaro da muhimmanci, amma ya nuna damuwa cewa idan ’yan kasashen waje ne ke kai hare-haren, hakan na nufin Najeriya na fuskantar wani nau’i na mamayewa.
Ya yi tambayoyi game da ko waɗannan mutane ne suka zo da kansu ko kuma wasu ƙasashe ne ke ɗaukar nauyinsu.
Ya jaddada cewa ko ’yan Najeriya ne ko baƙi, babban abin da ya kamata a fi mayar da hankali a kai shi ne yadda za a dakatar da barnar da suke yi.
Ya kuma yi kira da a magance tushen matsalar rikicin makiyaya da manoma da sauran matsalolin tsaro a sassan Najeriya.
Wani tsohon ɗan majalisa, Destiny Enabulele, ya zargi shugabannin Najeriya da rashin jajircewar magance matsalar rashin tsaro.
Ya yi tambaya game da yadda ake kashe kuɗaɗen da aka ware don tsaro, yana mai cewa har sai an samu jajircewar yaƙar rashin tsaro, ba za a samu mafita ba.
Ya kuma yi kira ga jami’an shige da fice da na kwastam da su koma kan iyakokin kasar don gudanar da ayyukansu yadda ya kamata.
Wani masanin tsaro, Jackson Lekan Ojo, ya musanta iƙirarin sojojin, yana mai cewa hakan ya nuna gazawar hukumomin iyaka da na leƙen asiri na ƙasar.
Ya ce ya kamata a hukunta waɗanda ke da alhakin tsaron iyakokin Najeriya, yana mai bayyana ikirarin a matsayin “uzuri maras tushe,” da ke nuna halin ko-in-kula na sojoji da sauran jami’an tsaro.
Ya yi kira da a fatattaki waɗannan mutane, a kama su ko kuma a mayar da su kasashensu.
উৎস: Aminiya
কীওয়ার্ড: yan ta adda hare hare Makiyaya Tsaro
এছাড়াও পড়ুন:
Zaben Kananan Hukumomi A Neja Ya Bar Baya Da Kura
“A yayin da ake tarwatsa masu kai harin, DPO na Sassan A da B sun tura ma’aikatansu suka harba hayaki mai sa hawaye, amma wasu motoci cikin motar gwamnan sun lalace,” in ji Abiodun.
Ya bayyana cewa mutane uku na farko da ake zargi sune Ali Mohammed da Adamu Hussain, dukkansu daga yankin Nasarafu, Bida, da Isah Umaru na yankin Darachita, Bida. Ya kara da cewa an kama Nagenu, mai shekaru 39, daga yankin Bello Masaba, daga baya dangane da wannan lamari, sannan ya ambaci wasu biyu, Salihu Mohammed da Abdulrahman Baba, yayin tambayoyi.
“Dukkan wadanda ake zargi suna karkashin bincike kuma suna taimaka wa ‘yansanda wajen gano wasu. Ana ci gaba da kokarin kama karin mutane da ake zargi,” in ji Abiodun.
Lauyan Nagenu, Barrister Ibrahim Wali, ya kuma tabbatar da kama abokin aikinsa ga *Daily Trust*, yana cewa ana tsare da shi a Ofishin Rundunar ‘Yan Sanda na Yanki a Bida. Ya bayyana cewa kama shi na da alaka da bidiyon da ya bazu, kuma ana daukar matakan shari’a don samun ‘yancinsa.
Kokarin tuntubar jami’an NNPP bai samu nasara ba. Kiran da aka yi ga shugaban jam’iyyar na jihar, Danladi Umar Abdulhamid, bai yi nasara ba, kuma bai amsa sakonnin da aka tura masa ba.
Gwamnatin Neja ta yi alkawarin gurfanar da masu laifi a gaban shari’a
Babban Mataimakin Musamman ga Gwamna kan Tattara Matasa, Hamza Bida, ya yi alkawarin cewa gwamnatin jihar za ta tabbatar an hukunta wadanda suka yi wannan hari.
Yayin da yake magana da Daza TB, wata kafar yada labar ta Hausa, ya ce wannan lamari ba shi da alaka da zaben kananan hukumomi.
“Ban ji dadi da abin da wadannan yara suka yi a Bida ba. Abin da ya faru shi ne, a rana daya kafin zaben, mutane sun taru a gidan gwamna kuma ya yi musu alkawarin ba su kudi a ranar Lahadi. Daga baya daren nan, an kafa wani kwamitin, ciki har da dan majalisar wakilai na Bida/Gbako/Katcha, don tabbatar da cewa kudin ya isa ga kowa,” in ji Bida.
Ya kara da cewa wasu matasa, wadanda ba su gamsu da tsarin ba, suka rikide zuwa tashin hankali. “Wadanda suka yi wannan aikatawa yara ne da iyayensu suka rasa ikon kula da su, amma za mu koya musu darasi,” in ji shi.
ShareTweetSendShare MASU ALAKA
NSCDC Ta Gurfanar Da Wanda Ake Zargi Da Badakalar Naira Miliyan 159