Haramcin Haƙar Ma’adanai: Majalisa Za Ta Kawo Ƙarshen Asarar Dala Biliyan 9 Duk Shekara
Published: 10th, October 2025 GMT
Bugu da kari, an rufe shafukan hakar ma’adanai haramtacce 98 a fadin kasar.
“An kiyasta cewa Nijeriya na asarar kusan Dala biliyan 9 a kowace shekara sakamakon haramtacciyar hakar ma’adanai. Wannan sata ta albarkatunmu da ya kamata ta bunkasa kasarmu ta wuce kima, kuma lokaci ya yi da za a kawo karshensa,” in ji Abdulraheem.
A cewar sa, kwamitin na da alhakin hana asarar kudaden shiga, tabbatar da gaskiya da adalci a harkokin hakar ma’adanai, da tabbatar da cewa dukiyoyin ma’adanin kasar suna ba da cikakken gudunmawa ga ci gaban tattalin arziki.
“Yayin da muke ci gaba, daya daga cikin manyan manufofin wannan kwamitin shi ne hana asarar kudaden shiga da haramtacciyar hakar ma’adanai da ayyukanta ke haifarwa, wanda ba wai kawai ke satar kudaden asusun kasa ba, har ma yana hana bunkasar ayyukan hakar ma’adanai na halal wadanda za su iya ba da gudunmawa mai yawa ga cikakken kudin shiga na cikin gida na kasa (IGR).
“Ta hanyar tsauraran kulawa da tsare-tsare, za mu karfafa hanyoyin bibiyar kudaden shiga kuma mu tabbatar cewa duk fa’idojin da ke tattare da bangaren hakar ma’adanai na Nijeriya sun shiga asusun gwamnati kai tsaye, ba tare da a sata ta hanyar haramtacciyar hakar ma’adanai ba.
“Haka kuma, batun laifuka da lalacewar muhalli da ke da alaka da haramtacciyar hakar ma’adanai yana da muhimmanci. Wadannan ayyuka ba kawai suna kara rashin tsaro ba ne, har ma suna haifar da gurbatar hanyoyin ruwa, lalata dazuzzukanmu, da tilasta kwashe al’ummomi masu rauni daga gidajensu. Wannan lamari ne na gaggawa na kasa wanda ya zama dole a tunkare shi kai tsaye,” in ji shi kari.
Yana mai jaddada cewa majalisar kasa za ta yi duk mai yiwuwa ba tare da wasa ba, ya ce kwamitin yana tsaye kafada da kafada kan ikonsa na kundin tsarin mulki da ‘yan Nijeriya suka ba shi.
Yayin da yake tabbatar da shirin majalisar wajen daukar mataki mai karfi kan duk wanda aka same shi da hannu a haramtacciyar hakar ma’adanai, Shugaban Kwamitin ya yi kira ga ‘yan kasa da su bayyana masu laifi a cikin al’ummominsu don amfanin kasa baki daya.
“Mun kuduri aniyar cika wajibcinmu na sa ido kamar yadda kundin tsarin mulkin Tarayyar Nijeriya ya tanadar, wajen fallasa cin hanci da rashawa a kowace hanya, dakile miyagun ayyuka, da tabbatar da cewa albarkatunmu ana amfani da su ne domin amfanin duk ‘yan Nijeriya.
“Ta hanyar wannan tsauraran sa ido ne za mu kawar da cutar haramtacciyar hakar ma’adanai daga kasarmu, mu kare muhalli, da kuma tabbatar da jin dadin ‘yan kasa. Ta amfani da ikon da aka ba mu, za mu gudanar da bincike, tattara hujjoji, da bayar da shawarwarin da za su dawo da hankali da gaskiya a bangaren hakar ma’adanai na Nijeriya,” in ji shi kari.
Game da Kamfanin Karafa na Ajaokuta (Ajaokuta Steel Company), ya tabbatar cewa gwamnatin Tinubu ta nuna jagoranci da kuma shirin farfado da wannan dukiyar kasa.
“Tsawon shekaru da dama, Kamfanin Karafa na Ajaokuta ya kasance alamar bai cika burinsa ba. Ko ma dai yaya, ina alfahari da cewa yanzu yana kan hanyar cika ainihin burinsa. Gwamnatin yanzu ta nuna kwazo na siyasa da ba a taba gani ba wajen farfado da wannan muhimmin dukiyar kasa.”
“Wannan yana bayyana ne a cikin nadin wani kwararren dan kasa domin jagorantar farfado da kamfanin, mataki da ke ba mu fata ga makomar masana’antar karfe ta Nijeriya.
Tare da shirye-shiryen Ajaokuta na samun nasara, muna kallon hakan ba kawai a matsayin sauyin tattalin arziki ba, har ma a matsayin ginshiki ga masana’antu, samar da ayyukan yi, da dogon lokacin bunkasar tattalin arziki,” in ji shi.
Wakilin (NSCDC), Kwamandan Ma’aikatan Tsaron Hakar Ma’adanai, Attah Onoja, ya tabbatar wa kwamitin da cikakken hadin kai daga jami’ai.
Onoja ya bayyana cewa tun bayan kaddamar da aikin Mining Marshals a watan Maris 2024, NSCDC ta kama masu hakar ma’adanai haramtacce sama da 500, inda kimanin 270 daga cikinsu ke fuskantar shari’a a halin yanzu.
“Ina so in bayyana cikin gaggawa cewa sama da masu hakar ma’adanai 500 an kama su a lokacin wannan aikin. Kuma daga cikin wannan adadi, kimanin 270 suna fuskantar shari’a a yanzu kamar yadda muke magana a yau.
“Jami’an NSCDC, a matsayin hukuma, tana tabbatar wa wannan Kwamitin girmamawa da cikakken hadin kai da goyon baya a duk inda ya zama dole domin tabbatar da cewa an cimma wannan muhimmin burin tattalin arziki,” in ji shi.
ShareTweetSendShare MASU ALAKAকীওয়ার্ড: haramtacciyar hakar ma adanai tattalin arziki tabbatar da
এছাড়াও পড়ুন:
Abbas Arakci Ya Yi Gargadi Akan Abin Zai Biyo Bayan Keta Dokokin Duniya Da “Isra’ila” Take Yi A Cikin Wannan Yankin
Ministan harkokin wajen na Jamhuriyar Musulunci ta Iran Abbas Arakci wanda yake ziyarar aiki a kasar Oman ya gana da manzon musamman na MDD a kasar Yemen Hans Grundberg a jiya Litinin ya yi tir da yadda Haramtacciyar Kasar Isra’ila take keta dokoki tana kai wa kasashen wannan yankin hare-hare.
Haka nan kuma ministan harkokin wajen na Iran ya kuma nuna kin amincewar jamhuyriyar musulunci ta Iran da yadda ake ci gaba da killace kasar Yemen, yana mai yin gargadi akan sakamakon da zai biyo bayan keta doka da ‘yan Sahayoniya suke yi da shi ne ci gaba da hargitsi da fadace-fadace a wannan yankin.
A nashi gefen manzon musamman na MDD a kasar Yemen ya bukaci ganin Iran ta ci gaba da bai wa Majalisar Dinkin Duniyar hadin kai domin kyautata rayuwar al’ummar kasar ta Yemen da kuma shimfida zaman lafiya.
A wani labari mai alaka da ma’aikatar harkokin wajen Iran ta amabci cewa za a yi ganawa a tsakanin minista Abbas Arakci da takwaransa na Faransa Jean Noel Baro a gobe Laraba 26/ Nuwamba a birnin Paris.
Jigon tattaunawar shi ne bunkasa alaka a tsakanin kasashen biyu da kuma batun furusunonin Faransa da suke a Iran.
Haka nan kuma tattaunawar bangarorin biyu za ta tabo halin da ake ciki a wannan yankin na yammacin Asiya, sai kuma Shirin Iran na makamashin Nukiliya.
Share
0 0 votes Article Rating Subscribe Login Notify of new follow-up comments new replies to my comments Label {} [+] Name* Email* Website Label {} [+] Name* Email* Website 0 Comments Oldest Newest Most Voted Inline Feedbacks View all comments Masu Alaka An Gudanar Da Jana’izar Shahidai 300 A Dai-Dai Ranar Shahadar Zahra (s) A Jiya Litinin November 25, 2025 Amurka Da HKI Sun Kawo Karshen Hukumar GHF Mai Raba Abinci A Gaza November 25, 2025 Babban Kwamandan Sojojin Sudan Ya Yi Watsi Da Shirin Trump Na Zaman Lafiya November 25, 2025 Hamas Ta Ce Keta Hurumin Tsagaita Wutan Da HKI Take Yi Zai Iya Kawo Karshen Tsagaita Wutar November 25, 2025 Gwamnonin Kudu Maso Yammacin Najeriya Sun Ce Lokacin Kafa Yansandan Jihohi Ya Yi November 25, 2025 Hizbullah Ta na Juyayin shahadar Babban Kwamanda Haitham Ali Da Isra’ila Ta Kashe. November 24, 2025 Dubban Alummar Kasar Tunisia Ne Suka Gudanar Da Zanga-zangar Adawa Da Mulkin Kama Karya A Kasar November 24, 2025 Mutane 6 Ne Suka Mutu Sakamakon Harin Kunar Bakin Wake Da Aka Kai A Peshavar Na Kasar Pakistan November 24, 2025 Hamas Tayi Gargadi Game Da Rushewar Yarjejeniyar Bude Wuta Idan Israila Ta ci Gaba Da Kai Hare-Hare November 24, 2025 Amnesty International Ta Zargi Najeriya Da Gazawa Wajen Kare Rayukan Al’ummarta November 24, 2025 Categories Afirka Dogayen fina-finai Duniya Gallery IRAN IRAN POLITICS IRAQ Mata MIDDLE EAST Musulunci