Kada ku karaya da shigo da abinci daga ƙasar waje — IAR
Published: 4th, May 2025 GMT
Cibiyar Binciken Aikin Gona ta Jami’ar Ahmadu Bello da ke Samaru Zariya ta hori manoma da kada su yi fargaba bisa yadda Gwamnatin Tarayya ke shigo da abinci daga ƙasashen waje.
Shugaban Cibiyar, Farfesa Ado Yusuf ya ba da shawarar ce a yayin zantawa da manema labarai jim kaɗan bayan kammala taron bita da tsare-tsaren aikin noma na shekarar 2025 da ya gudana a dakin taro na Tanimu Balarabe da ke Cibiyar IAR Samaru, Zaria.
Ya tunasar da manoma cewa, nau’o’in abincin da suke nomawa ba a kasar nan kadai ake amfani da su ba, don haka kayan amfanin gonarsu zai ci gaba da daraja a wasu sassa na kasashe duniya da suke neman su.
Farfesa Yusuf ya kara da cewa, har yanzu abubuwan da ake nomawa a kasar nan ba ya wadatar da bukatun ‘yan kasa ballantana a rasa yadda za a siyar da su.
Sai dai kuma shugaban cibiyar ya yi kira da a dauki matakan da suka dace wajen kayyade irin kayan abincin da ake shigowa da su don cim ma burin da ya sa gwamnati ta dauki matakin.
Masanin aikin gonar daga nan sai ya shawarci Gwamnatin Tarayya da ta wadata manoma da muhimman kayan aikin noma, domin ci gaba da ba su ƙwarin gwiwar aikin gona, domin kada shigowa da kayan abincin ya karya masu gwiwa.
Ya tabbatar da cewa, duk da kokarin gwamnati na shigowa da abinci daga waje, wanda ya karya farashin kayan abinci, manoma sun sami ribar noma daidai gwargwado a daminar bara.
Farfesa Yusuf ya ƙara da cewa, “ina cikin masu son ganin manoma sun sami ribar noma, amma kuma ba na son ganin an tsawwalawa wa jama’a ta inda farashin kayan abinci zai hana talaka sayen abin da zai ci.”
Shugaban Cibiyar IAR ya kara da cewa, duk da Nijeriya na shigowa da kayan abinci, har yanzu ana kuma safarar kayan gona zuwa wasu ƙasashen waje, don haka ya jaddada buƙatar da ke akwai ta samar da ingantattun kayan aikin noma kuma cikin farashi mai rahusa da manoma za su iya mallaka.
Ya bayyana cewa, hauhawar farashi da tsadar kayan noma na iya hana manoma noma isasshen abinci ga kasa, wanda haka zai iya sanadin durkushewar mafi yawa daga cikinsu kuma ya sa su watsar da aikin gona.
Don haka ya roƙi gwamnatin da ta gaggauta ɗaukar matakan sauƙaƙa wa manoma da ribanya ƙwazonsu da wadata ƙasa da abinci.
Da yake tsokaci dangane da ayyukan cibiyar, Farfesa Yusuf ya ce, a wannan shekara ta 2025, cibiyar za ta gudanar da ayyukan bincike a kan aikin noma har sama da guda 180, yayin da za ta bai wa wasu aikace-aikacen gona 32 muhimmanci don bai wa manoma ingantattun dabaru tare da sauke nauyin da ke kan cibiyar na habaka aikin noma a kasa.
Tun farko da yake nasa jawabin, shugaban taron kuma Shugaban Jami’ar Ahmadu Bello da ke Zariya, Farfesa Kabir Bala ya ce, duk da dai yana halartar taron ne a karo na karshe a matsayinsa na shugaban jami’ar duk da haka cibiyar za ta ci gaba da samun dukkan taimako da kwarin gwiwar da take bukata daga gare shi.
Farfesa Bala wanda ya nuna jin dadinsa bisa yadda aka tattara masana aikin gona daga jihohi daban-daban na kasar nan, inda ya yi fatan za a fito da wata matsaya da za a habaka samar da abinci da kuma saukaka wa ‘yan kasa yadda za su same shi cikin sauki kuma a wadace.
Sai dai kuma ya roki gwamnati da ta samar da karin kudade ga cibiyar don ci gaba da gudanar da ayyukan binciken sababbin dabarun aikin gona.
উৎস: Aminiya
কীওয়ার্ড: IAR kayan abinci
এছাড়াও পড়ুন:
Hauhawar farashi ya ragu a watan Agusta — NBS
Hukumar ƙididdigar a Najeriya NBS ta bayyana cewa an samu raguwar hauhawar farashin kaya a watan Agusta idan aka kwatanta da watan Yulin da ya gabace shi.
Cikin sabbin alƙaluman da NBS ta fitar a ranar Litinin sun nuna cewa an samu raguwar kashi 1.76 a watan Agustan saɓanin watan Yulin, wanda ya nuna karo na hudu ke nan a jere hauhawar farashin yana sauka.
NDLEA ta kama ɗan Indiya da ƙwaya ta Naira biliyan 3 a Legas Kundin Bajinta na Guinness ya taya Hilda Baci murnaRahoton na hukumar NBS na zuwa ne kwanaki bayan da Shugaba Bola Tinubu ya bayar da umarnin karya farashin kayan abinci ƙasar.
A watanin baya-bayan an riƙa samun raguwar hauhawar farashin kayyaki a ƙasar.
Ko alƙaluman da NBS ta fitar a watan Yuni, ta bayyana cewa hauhawar farashi a Najeriya ya sauka zuwa kashi 22.22 daga 22.97 da aka samu a watan Mayu.
A baya dai dai an yi ta kiraye-kirayen gwamnatin ƙasar ta ɗauki matakan rage hauhawarar farashi domin magance tsadar rayuwa da ake fuskanta a ƙasar.
Sarkin Saudiyya Ya Ɗauki Nauyin Falasɗinawa 1,000 Su Sauke Faralin