Majalisar Dokokin Jihar Jigawa Ta Sha Alwashin Hukunta Masu Almundahana A Shirin Ciyarwar Azumi
Published: 12th, March 2025 GMT
Majalisar Dokokin Jihar Jigawa ta jaddada kudurin ta na tabbatar da gaskiya da adalci a shirin ciyarwa na azumin watan Ramadan da ke gudana a fadin jihar.
Shugaban kwamitin duba rabon abincin buda baki kuma wakilin mazabar Kiyawa, Alhaji Yahaya Muhammad Andaza, ya bada tabbacin haka lokacin da ya kai ziyarar bazata a wasu cibiyoyin ciyarwar.
A yayin ziyarar, kwamitin ya duba yadda ake gudanar da shirin a kananan hukumomin Birniwa da Kirikasamma da Guri da Hadejia, inda aikin kwamatin ya mayar da hankali ga tantance nasarar shirin da gano matsalolin da ke bukatar gyara.
A karshen ziyarar, Alhaji Yahaya Andaza wanda shi ne mataimakin mai tsawatarwa na majalisar, ya bayyana damuwa kan wasu kura-kurai da aka samu a cibiyar bada abincin buda baki ta garin Birniwa ta Farko, inda aka gano wasu matsaloli na rashin bin cikakken tsarin rabon abincin ga masu azumi.
Sai dai kuma, ya yaba da namijin kokarin wasu daga cikin masu dafa abinci a Kirikasamma da Hadejia, da Kasuwar Kofa, da Guri, inda shirin ke tafiya da yadda yakamata.
Wani matashi mai suna Abubakar Idris da ke kula da cibiya ta biyu a garin Guri ya samu kyakkyawan yabo daga ‘yan kwamitin, bisa tsarin da ya bi, inda a cibiyarsa ake samun dafadukar shinkafa mai kyau, hade da kifi da kwai, ko naman kaza, da kuma rarraba kunu da kosai a kullum ga masu azumi 300.
A cewar Usman Zakar Ayuba, jami’in kula da cibiyar Hadejia, sama da mutane 8,000 ne ake sa ran za su ci moriyar shirin a kullum a karamar hukumar Hadejia kadai.
Yana mai cewar, an kara cibiyoyi guda biyar a kan guda 22 da ke aiki a mazabu 11 na karamar hukumar.
Kazalika, Shugaban kwamatin Alhaji Yahaya Andaza ya bukaci duk masu dafa abincin azumi na Gwamnatin jihar Jigawan da su kasance masu gaskiya da adalci wajen gudanar da ayyukan su, tare da yin la’akari da darajar watan Ramadan ta hanyar tabbatar da cewa mabukata sun ci moriyar shirin yadda ya kamata.
A don haka, ya gargadi duk masu kokarin yin almundahana da kayayyakin abinci da aka tanada, yana mai cewar duk wanda aka samu da laifi na rage adadin kayan abinci kamar mudu 10 na gero don kunu, da mudu 10 na shinkafa don dafa-duka, da mudu 10 na wake don kosai, zai bandana kudarsa.
Radio Nigeria, ya bamu rahoton cewar, sama da naira miliyan dubu 4 ne gwamnatin Jigawa ta ware domin a ciyar da al’ummar musulmi da ke azumtar watan Ramadan a jihar.
Kwamitin ya kuduri aniyar ci gaba da sa ido a kan duk cibiyoyin ciyarwa a fadin jihar, domin tabbatar da cewar shirin yana tafiya yadda ya kamata.
Majalisar Dokokin ta kuma jaddada aniyarta na hukunta duk wanda aka samu da laifin yin almundahana, tare da daukar matakan da za su inganta shirin.
Usman Mohammed Zaria
উৎস: Radio Nigeria Kaduna Hausa
কীওয়ার্ড: Jigawa
এছাড়াও পড়ুন:
Yadda ’yan mata ke kuɗancewa da kasuwancin fara a Kano
A baya, samun fara da yawa a shekara abin tsoro ne ga kowa, dalilin ɗab’arta ta lalata amfanin gona, sai dai a yanzu ta zamo hanyar samun abincin mutanen da dama, musamman ma mata a Jihar Kano.
Duk da cewa a baya ma akwai tsirarun mutane da ke cin fara dace kuma halaccin cin ta a Musulunce, masu ƙyamar ta sun fi yawa, har ma wasu ke ganin masu cin ta za su iya cin kyankyaso.
Sai dai a yanzu wannan ɗabi’a ta kusa zama tarihi, saboda fara ta zamo abincin taɓaka-lashe ba ga mata kaɗai ba da aka saba gani a baya, har ma da maza da masu kuɗi, inda ake mata mazubi na musamman da tsarabe-tsarabe, har ake sayarwa a manyan shaguna da ma ƙasashen waje.
Farar da ake kawowa daga Nijar ba ta wadatarwa —Ɗan kasuwaWani dattijo da ya shafe shekaru da dama yana cinikin busasshiya da ɗanyar fara a Kasuwar Rimi da ke Kano, Malam Muhammad Bello ya bayyana wa Aminiya cewa, sana’ar fara ta yi farin jinin da a Kano yanzu wacce ake shigo da ita daga Nijar ba ta wadatar da masu saye.
Ya ce, ‘‘shekarun baya mu biyar ne kaɗai ke kawo fara Kasuwar Rimi daga Nijar da Maigatari da ke Jigawa. Amma yanzu saboda an samu ƙarin masu sayen ta, sai mun dangana da jihohin Bauchi da Yobe da garin Maiduguri da kuma Katsina, kuma masu sayarwar ma ko’ina ga su nan a Kano.
“Kuma wani abin ban sha’awa shi ne da Nijar muke zuwa mu sayo, amma yanzu su ma gurinmu suke zuwa nema, saboda tasu ta yi ƙaranci ga kuma mutane na nema. Dalili shi ne mutane da ba su fahimci arzikin da yake cikin sana’ar ba, yanzu sun fahimta.
“Kin ga a da, ina sayar da kwano 10-20 na fara a rana, amma yanzu sai na sayar da buhu 20-30 a rana ɗaya, ranar da ba kasuwa kuma buhu biyu zuwa uku. Don abin da ma ya sanya na fora fana kan sana’ar ke nan. Ga rumfarsa can, saboda yadda ake sayan fara yanzu ko kayan ƙamshin da ake zubawa a abinci ba a sayensu haka. Kuma a haka ma sanyi bai yi nisa ba.
Malam Bello ya ce, duk da fara a duniya kala-kala ce, a Kano kala uku aka fi sayarwa, waɗanda launinsu da lokacin da aka fi samun su ne ke bambanta su.
Akwai wacce ta fi kowacce girma mai launin ja da maiƙo-maiƙo da muke kira da Zanka, ita sai sanyi ya yi nisa sosai take zuwa. Ta fi kowacce nau’in fara farin jini, saboda maiƙonta da ya sa ba ta buƙatar mai sosai a wajen suya.
Sannan akwai Babe wacce launin ƙasa-ƙasa ce ita ba ta kai Zanka ba, kuma yanzu ne lokacinta, wato farkon sanyi.
Sai kuma Kwarsaye ita da damina take zuwa, kuma duk ta fi sauran ƙanƙanta.
Dalilin da muke son fara — MatasaAminiya ta gana da wasu matasa, musamman maza a Kano, kan ko mene ne dalilin da ya sa yanzu suke cin fara babu ƙaƙƙautawa?
Malam Musbahu Inuwa ya ce, a da ƙyanƙyamin fara yake sosai, domin ko gida ya je, ya ga suna soya fara ya daina cin abincinsu.
‘‘Abin da ya sa na fara cin fara budurwata ce ta saya, ta ba ni kyauta, ta ce idan ban ci ba, za ta rabu da ni. Son da nake mata ne ya sa na cije, na ci cinya ɗaya. Duk da haka dai ban saki jiki na ci ba sai da na ji wani likita a rediyo na faɗar amfaninta. Yanzu haka a ɗakina akwai wani ƙaramin farin bokiti cike da ita, ita muke ci muna kallon ƙwallo da abokaina.”
Shi kuwa Halliru Yusha’u da aka fi sani da Messi cewa ya yi, kafar sada zumunta ce ta sanya shi fara cin fara.
Ita ma wata mai suna Zahra’u ta ce, ta fi shekara 10 tana cin fara, kuma ba ta taɓa yin da na sani ba.
‘‘Amma gaskiya ni kai da cinya kafai nake iya ci, saboda fargabar ko maganin ƙwari da ake fesa musu sannan a busar a kawo mana nan”, in ji ta.
Yadda mata suka zamanantar da kasuwacin faraWata matashiya mai suna Aisha Adamu ta ce, daga tsokanar ƙawayenta a shafin WhatsApp ta fara cinikinta ta kafar sada zumunta.
‘‘Ba na mantawa ranar 10 ga watan Disambar 2019 na fara sayar da fara da sunan Kamfanin AyeeshFries da kuma Crunchy Fara, amma da tsokana.
“Na sanya hoton soyayyiyar fara a status ɗina sai kawai mutane suka fara tambaya ta farashi. Sai wasu ƙawayena biyu suka ba ni shawarar na fara sayarwa, kuma babu izinina suka fara ɗorawa a nasu status ɗin suna min talla. Da haka na fara.
“Na fara da Naira dubu 3 ne, sai na sayi madaidatan robobi na zuba a ciki, a sati sai na sayar da robobi 10. A lokacin ma Naira fari 5 ne farashin. Da kasuwa ta fara kankama kuma kan ka ce wannan, sai na fara cinikin robobi 60 a sati.
“Wannan harkar ina jin dafinta, ta yadda a kafar sada zumunta na samu kwastamomi daga ƙasashen waje irin su Dubai da Habasha da Azerbaijan Birtaniya da Amurka (musamman Birnin Washington) da Sudan da ma Nijar maƙwabciyarmu.”
Sarrafa fara daidai da zamaniA da akan wanke ta da ruwa sannan a shanya ta bushe a kuma bafa mata yaji, amma yanzu akan tafasa sai suya. Kuma yanayin suyar kala biyu ne ba kamar na baya ba.
Wasu kan soya ta da mai kaɗan (Gentle frying) ko a soya ta mai ya sha kanta (Deep frying).
Baya ga suyar ma, zamani ya sanya wasu suna ci da miyar barkono (Pepper Sauce), wasu ma har da su hafin kabeji na zamani.
Sai dai Aisha ta ce, an fi cinikin soyayya da aka baɗe da yaji saboda takan yi wata biyu ba ta yi komai ba.
Fara na ƙara ƙarfin garkuwar jiki — MasaniƘwarrare a harkar abinci, Malam Auwal Musa Umar ya ce, baya ga daɗinta a baki, fara na da abubuwa da dama da ke taimakon lafiyar jikin ɗan-adam.
Fara taɓa-ka-lashe ce da za iya cewa mutane sun maye gurbin kaza naman sa da kifi da sauran dabbobin ruwa da ita.
Ta ƙunshi sinadaran Protein da Fat waɗanda ke gina jiki da kuma taimaka masa wajen samun ƙarfin gudanar da ayyuka.
Haka kuma tana da sinadarin Zinc, wanda yake taimaka wa garkuwar jikin fan-adam da Calcium wanda ke ƙara wa ƙasusuwa da haƙora ƙarfi da sauran abubuwan inganta lafiya da dama.
Amma fa duk da haka tana da nata matsalolin da take haifarwa idan aka fiye ci.
’Yan Bindiga Sun Sace Fasinjoji 6 A Taraba